Waarom, Hoe, en Wat wij doen

Waarom wij doen wat wij doen

ADHD is een groot probleem. Zowel voor de kinderen waarbij die diagnose wordt gesteld, als voor de ouders, broertjes, zusjes, leerkrachten en andere betrokkenen. Helaas is er over de oorzaak van ADHD nog geen duidelijkheid. Genen en omgevingsfactoren spelen een rol, maar de exacte oorzaak is onbekend. De therapie van ADHD is daarom gericht op de symptomen en bestaat meestal uit medicatie. Deze medicijnen zijn bij 75% van de kinderen effectief, maar werken slechts tijdelijk: zo gauw het medicijn is uitgewerkt, keren de klachten weer terug. Daarnaast zijn er ook bijwerkingen. De huidige aanpak van ADHD is dus niet ideaal. Het zou fijn zijn wanneer een therapie zich zou kunnen richten op de oorzaak. Echter, diagnostisch onderzoek naar de oorzaak van ADHD wordt niet standaard toegepast omdat men niet weet waar men naar moet zoeken. Gelukkig zijn er inmiddels meerdere onderzoeken uitgevoerd naar een belangrijke omgevingsfactor die van invloed zou kunnen zijn op gedragsproblemen, namelijk voeding.

Uit deze onderzoeken is gebleken dat voeding een belangrijke rol kan spelen bij ADHD. Meerdere wetenschappelijke teams hebben dit, onafhankelijk van elkaar en in binnen- en buitenland, aangetoond. In Nederland werd het wetenschappelijk onderzoek naar ADHD en voeding uitgevoerd door het ADHD Research Centrum, onder begeleiding van prof. Dr. J.K. Buitelaar, verbonden aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Na de publicatie van het laatste Nederlandse onderzoek (de INCA-studie) werd aangegeven dat het tijd werd om het dieet standaard in de praktijk toe te passen. Dat gebeurt dus nu in de Pelsser RED Centra. Daar wordt het onderzoeksprotocol, dat tijdens de Nederlandse studies wetenschappelijk is getoetst, in de praktijk toegepast. Bij elk kind met gedragsproblemen kan dus onderzocht worden of er een verband is met voeding.

Wij vinden het belangrijk dat kinderen met ADHD toegang hebben tot de beste behandeling die mogelijk is en die gebaseerd is op de nieuwste wetenschappelijke inzichten. Wanneer uit diagnostisch onderzoek naar ADHD en voeding blijkt dat aanpassing van de voeding een gunstig effect heeft op het gedrag van het kind, dan kan de behandeling van ADHD zich hierop richten. Wij horen en zien elke dag weer dat onderzoek naar de oorzaak van ADHD een wereld van verschil kan maken en dat we kinderen met ADHD werkelijk iets te bieden hebben. Daarom willen wij artsen en ouders inspireren om hun patiënten en kinderen deze kans te geven.

Hoe wij doen wat wij doen

Ons werk kan vergeleken worden met het werk van een allergoloog die diagnostisch onderzoek doet naar de oorzaak van astma. Wanneer uit bloedonderzoek blijkt dat een kind met astma overgevoelig is voor bijvoorbeeld poezen, dan kan de verhuizing van de poes ervoor zorgen dat het kind minder of zelfs geen medicijnen nodig heeft en toch klachtenvrij is.

Op een vergelijkbare manier voeren wij het PVG-onderzoek uit om na te gaan of een kind met ADHD gevoelig is voor voeding. Omdat er helaas nog geen bloedtest beschikbaar is, gebruiken we hiervoor het RED-dieet, een gestandaardiseerd fewfoods-dieet. Het PVG-onderzoek en het RED-dieet worden uitgevoerd volgens een strikt protocol, waardoor de kwaliteit van ons werk gegarandeerd is. Wanneer uit het diagnostisch onderzoek blijkt dat de gedragsproblemen sterk verminderen of zelfs verdwijnen door het kortdurend volgen van het RED-dieet, dan wordt uitgezocht op welke voeding het kind reageert. Dit gebeurt tijdens het PVG-vervolgonderzoek. Uiteindelijk kan een aangepast dieet er dan voor zorgen dat het kind geen medicijnen nodig heeft en toch klachtenvrij is, dus ‘normaal’ gedrag vertoont.

Net zoals de adviezen van een allergoloog zijn ook onze adviezen op maat gemaakt en gebaseerd op de resultaten van evidence-based onderzoek. Wanneer uit het PVG-onderzoek blijkt dat voeding niet de oorzaak is van ADHD, dan zullen sommige kinderen het advies krijgen om te starten met medicijnen. Andere kinderen zullen het advies krijgen om (ook) aanvullend onderzoek te laten uitvoeren, bijvoorbeeld om te achterhalen of de klachten veroorzaakt worden door leerproblemen of leerstoornissen. Wanneer kinderen wel met grote gedragsverbeteringen reageren op het RED-dieet, zullen deze kinderen het advies krijgen om te starten met het vervolgonderzoek, zodat onderzocht kan worden op welke voeding het kind reageert. Uiteindelijk bestaat de therapie bij deze kinderen uit een dieetadvies op maat.  

Wat zijn de resultaten van ons werk

De resultaten die bereikt worden in de Pelsser RED Centra zijn zeer goed en komen overeen met de resultaten van de wetenschappelijke onderzoeken. Meer dan 60% van de kinderen met ADHD die ons protocol volgen, heeft aan het eind van de 5-weken-durende dieetperiode geen ADHD meer. Deze kinderen krijgen een kans op een ander leven en een optimale ontwikkeling. U begrijpt dat niet alleen wij, maar ook de ouders die hun kind bij ons laten onderzoeken, zeer enthousiast zijn. En niet alleen de ouders, ook de omgeving ziet hoe kinderen na het RED-dieet in positieve zin veranderen, tot rust komen, beter kunnen functioneren en in feite ‘doorsnee’ kinderen worden. De korte-termijn resultaten zijn dus heel goed. Maar dan zijn we er nog niet: het PVG-onderzoek is alleen bedoeld om uit te zoeken óf een kind reageert op voeding. Daarna moet nog vastgesteld worden op wélke voeding het kind reageert, zodat het uiteindelijk weer zo normaal mogelijk kan eten. Dit gebeurt tijdens het PVG-vervolgonderzoek. Dit onderzoek duurt lang en is daardoor zwaar; sommige ouders houden dit helaas niet vol. Niet omdat het dieet op de lange termijn niet werkt, maar omdat de terugvallen in het gedrag van het kind zo moeilijk zijn. Gelukkig houdt ruim de helft van de gezinnen het vervolgonderzoek wel vol. En dan vallen aan het eind van het vervolgonderzoek de uiteindelijke dieetbeperkingen van het kind best mee, terwijl het effect op het gedrag optimaal aanwezig blijft.

Wat zijn onze toekomstplannen

Het is heel belangrijk dat er verder wetenschappelijk onderzoek wordt uitgevoerd naar het werkingsmechanisme van voeding bij kinderen met ADHD. Wat gebeurt er in de hersenen van kinderen met ADHD die op voeding reageren, wat verandert er in de darm, zijn er bepaalde bacteriën die een rol spelen, zijn er biomarkers te vinden waardoor wellicht in de toekomst het hele dieetonderzoek overbodig zou kunnen worden. Kortom, hoe kan het dat eenvoudige voedingsmiddelen zo’n groot effect kunnen hebben op het gedrag van kinderen, en hoe doen die voedingsmiddelen dat. Wij doen ons uiterste best om dit onderzoek te realiseren. Ons doel is duidelijk: wij willen de beste zorg voor kinderen met ADHD. Wij hopen dat verder onderzoek naar het werkingsmechanisme ertoe kan leiden dat het PVG-protocol in de toekomst vervangen kan worden door een eenvoudige laboratoriumtest. Inmiddels is aan de Wageningen Universiteit de BRAIN-studie uitgevoerd en op dit moment worden de data geanalyseerd. Het zal nog wel een aantal jaren duren voordat de diagnostiek eenvoudiger zal worden, maar het begin is gemaakt. Hopelijk kunnen we in de toekomst met een eenvoudige test vaststellen of ADHD veroorzaakt wordt door voeding, en zo ja, door wélke voeding. Tot het zover is zetten wij ons in om ons werk zo goed mogelijk te doen en om zoveel mogelijk kinderen met ADHD een kans te geven op een betere toekomst, zonder ADHD.

 

Waarom, Hoe, en Wat wij doen

Waarom wij doen wat wij doen

ADHD is een groot probleem. Zowel voor de kinderen waarbij die diagnose wordt gesteld, als voor de ouders, broertjes, zusjes, leerkrachten en andere betrokkenen. Helaas is er over de oorzaak van ADHD nog geen duidelijkheid. Genen en omgevingsfactoren spelen een rol, maar de exacte oorzaak is onbekend. De therapie van ADHD is daarom gericht op de symptomen en bestaat meestal uit medicatie. Deze medicijnen zijn bij 75% van de kinderen effectief, maar werken slechts tijdelijk: zo gauw het medicijn is uitgewerkt, keren de klachten weer terug. Daarnaast zijn er ook bijwerkingen. De huidige aanpak van ADHD is dus niet ideaal. Het zou fijn zijn wanneer een therapie zich zou kunnen richten op de oorzaak. Echter, diagnostisch onderzoek naar de oorzaak van ADHD wordt niet standaard toegepast omdat men niet weet waar men naar moet zoeken. Gelukkig zijn er inmiddels meerdere onderzoeken uitgevoerd naar een belangrijke omgevingsfactor die van invloed zou kunnen zijn op gedragsproblemen, namelijk voeding.

Uit deze onderzoeken is gebleken dat voeding een belangrijke rol kan spelen bij ADHD. Meerdere wetenschappelijke teams hebben dit, onafhankelijk van elkaar en in binnen- en buitenland, aangetoond. In Nederland werd het wetenschappelijk onderzoek naar ADHD en voeding uitgevoerd door het ADHD Research Centrum, onder begeleiding van prof. Dr. J.K. Buitelaar, verbonden aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Na de publicatie van het laatste Nederlandse onderzoek (de INCA-studie) werd aangegeven dat het tijd werd om het dieet standaard in de praktijk toe te passen. Dat gebeurt dus nu in de Pelsser RED Centra. Daar wordt het onderzoeksprotocol, dat tijdens de Nederlandse studies wetenschappelijk is getoetst, in de praktijk toegepast. Bij elk kind met gedragsproblemen kan dus onderzocht worden of er een verband is met voeding.

Wij vinden het belangrijk dat kinderen met ADHD toegang hebben tot de beste behandeling die mogelijk is en die gebaseerd is op de nieuwste wetenschappelijke inzichten. Wanneer uit diagnostisch onderzoek naar ADHD en voeding blijkt dat aanpassing van de voeding een gunstig effect heeft op het gedrag van het kind, dan kan de behandeling van ADHD zich hierop richten. Wij zien elke dag weer bij onze patiënten dat onderzoek naar de oorzaak van ADHD een wereld van verschil kan maken en dat we kinderen met ADHD werkelijk iets te bieden hebben. Daarom willen wij artsen en ouders inspireren om hun patiënten en kinderen deze kans te geven.

Hoe wij doen wat wij doen

Ons werk kan vergeleken worden met het werk van een allergoloog die diagnostisch onderzoek doet naar de oorzaak van astma. Wanneer uit het bloedonderzoek blijkt dat een kind met astma overgevoelig is voor bijvoorbeeld poezen, dan kan de verhuizing van de poes ervoor zorgen dat het kind minder of zelfs geen medicijnen nodig heeft en toch klachtenvrij is.

Op een vergelijkbare manier voeren wij het PVG-onderzoek uit om na te gaan of een kind met ADHD gevoelig is voor voeding. Tijdens dit onderzoek volgt elk kind een Restricted Elimination Diet, het RED-dieet. Het PVG-onderzoek en het RED-dieet worden uitgevoerd volgens een strikt protocol, waardoor de kwaliteit van ons werk gegarandeerd is. Wanneer uit het diagnostisch onderzoek blijkt dat de gedragsproblemen sterk verminderen of zelfs verdwijnen door het kortdurend volgen van het RED-dieet, dan wordt uitgezocht op welke voeding het kind reageert. Dit gebeurt tijdens het PVG-vervolgonderzoek. Uiteindelijk kan een aangepast dieet er dan voor zorgen dat het kind geen medicijnen nodig heeft en toch klachtenvrij is, dus ‘normaal’ gedrag vertoont.

Net zoals de adviezen van een allergoloog zijn ook onze adviezen op maat gemaakt en gebaseerd op de resultaten van evidence-based onderzoek. Sommige kinderen zullen het advies krijgen om te starten met medicijnen omdat er geen oorzaak voor ADHD gevonden kon worden. Andere kinderen zullen het advies krijgen om aanvullend onderzoek te laten uitvoeren, bijvoorbeeld om te achterhalen of de klachten veroorzaakt worden door leerproblemen of leerstoornissen. De meeste kinderen zullen een dieetadvies op maat krijgen, omdat bij hen werd vastgesteld dat de gedragsproblemen veroorzaakt werden door een overgevoeligheid voor voeding.

Wat zijn de resultaten van ons werk

De resultaten die bereikt worden in de Pelsser RED Centra zijn zeer goed en komen overeen met de resultaten van de wetenschappelijke onderzoeken. Meer dan 60% van de kinderen met ADHD die ons protocol volgen, heeft aan het eind van de 5-weken-durende dieetperiode geen ADHD meer. Deze kinderen krijgen een kans op een ander leven en een optimale ontwikkeling. U begrijpt dat niet alleen wij, maar ook de ouders die hun kind bij ons laten onderzoeken, zeer enthousiast zijn. En niet alleen de ouders, ook leerkrachten en sportclubs zien hoe kinderen na het RED-dieet in positieve zin veranderen, tot rust komen, beter kunnen functioneren en in feite ‘doorsnee’ kinderen worden. De korte-termijn resultaten zijn dus heel goed. Maar, het PVG-onderzoek is alleen bedoeld om uit te zoeken óf een kind reageert op voeding. Daarna moet nog vastgesteld worden op wélke voeding het kind reageert, zodat het uiteindelijk weer zo normaal mogelijk kan eten. Dit gebeurt tijdens het PVG-vervolgonderzoek. Dit onderzoek duurt lang en is daardoor zwaar; sommige ouders houden dit helaas niet vol. Niet omdat het dieet op de lange termijn niet werkt, maar omdat de terugvallen in het gedrag van het kind zo moeilijk zijn. Gelukkig houdt de helft van de gezinnen het vervolgonderzoek wel vol. En dan vallen de uiteindelijke dieetbeperkingen van het kind best mee, terwijl het effect op het gedrag optimaal aanwezig blijft.

Wat zijn onze toekomstplannen

Elke maand bespreken wij onze ervaringen, overleggen over moeilijke gevallen en zetten ons gezamenlijk in om het onderzoek voor kinderen en ouders zo gemakkelijk mogelijk te maken. Het is dringend nodig dat tijdens het vervolgonderzoek extra en intensieve coaching komt voor de gezinnen die daar behoefte aan hebben. Maar vooral vinden wij het heel belangrijk dat er verder wetenschappelijk onderzoek wordt uitgevoerd naar het werkingsmechanisme van voeding bij kinderen met ADHD. Wat gebeurt er in de hersenen van kinderen met ADHD die op voeding reageren, wat verandert er in de darm, zijn er bepaalde bacteriën die een rol spelen, zijn er biomarkers te vinden waardoor wellicht in de toekomst het hele dieetonderzoek overbodig zou kunnen worden. Kortom, hoe kan het dat eenvoudige voedingsmiddelen zo’n groot effect kunnen hebben op het gedrag van kinderen, en hóe doen die voedingsmiddelen dat. Wij doen ons uiterste best om dit onderzoek te realiseren. Ons doel is duidelijk: wij willen de beste zorg voor kinderen met ADHD. Wij hopen dat verder onderzoek naar het werkingsmechanisme ertoe kan leiden dat het PVG-protocol in de toekomst vervangen kan worden door een eenvoudige laboratoriumtest. Tot het zover is zetten wij ons in om ons werk zo goed mogelijk te doen en om zoveel mogelijk kinderen met ADHD een kans te geven op een betere toekomst, zonder ADHD.